بررسی رابطه طرحواره های هیجانی، اجتناب شناختی-رفتاری و نظام شناختی-عاطفی با اختلال اضطراب منتشر و اختلال وسواسی-اجباری

سابقه و هدف: طرحواره های هیجانی، اجتناب شناختی-رفتاری و نظام شناختی-عاطفی در اختلال اضطراب منتشر و اختلال وسواس- اجباری نقش مهمی دارند. هدف از پژوهش حاضر مقایسهی طرحواره ی هیجانی، اجتناب شناختی-رفتاری و نظام شناختی-عاطفی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب منتشر، اختلال وسواسی- اجباری و افراد سالم بود. مواد و روش ها: در یک مطالعه ی تحلیلی از نوع گذشته نگر، 38 بیمار مبتلا به اضطراب منتشر و 35 بیمار وسواسی- اجباری مراجعه کننده به کلینیک روانپزشکی بیمارستان ابن سینا و چهار مرکز روانپزشکی خصوصی شهر مشهد و نیز 58 نفر افراد سالم از میان کارمندان و دانشجویان این مراکز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس طرحواره ی اصلی (bcss)، مقیاس اجتناب شناختی-رفتاری (cbas)، مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی (ius)، پرسشنامه ی نگرانی ایالت پنسیلوانیا (pswq) و شاخص حساسیت اضطرابی (asi-r) گردآوری و سپس با آزمون های مناسب مورد قضاوت آماری قرار گرفت. یافته ها: از لحاظ خود- طرحواره، انواع اجتناب شناختی- رفتاری، عدم تحمل بلاتکلیفی، نگرانی بیمارگونه و حساسیت اضطرابی میان سه گروه، تفاوت معنادار وجود داشت (001/0p<). دیگر- طرحواره میان سه گروه و ترس از نشانه های تنفسی در مقایسهی بین گروه وسواسی- اجباری و افراد سالم، تفاوت معناداری نداشتند (05/0p<). نتیجه گیری: با توجه به اینکه خود- طرحواره ی منفی، اجتناب شناختی-رفتاری و نظام شناختی- عاطفی معیوب (عدم تحمل بلاتکلیفی، نگرانی و حساسیت اضطرابی) در میان مبتلایان به اختلال اضطراب منتشر و اختلال وسواسی- اجباری نسبت به افراد سالم بالاتر است، طراحی مداخلات متناسب برای توجه به این علایم اختصاصی در چنین اختلالاتی، ضروری است.